Ventilus

De gemeente werd door Elia op de hoogte gebracht van het feit dat in de periode december - april in hun opdracht op bepaalde locaties bodemonderzoeken uitgevoerd zullen worden in het kader van het Ventilus project. De gemeente ontving van Elia onderstaande informatie.

Elia geeft aan dat deze bodemonderzoeken worden uitgevoerd om zich technisch voor te bereiden in het kader van Ventilus en meer te weten te komen over de samenstelling van de bodem, de aanwezigheid van andere nutsleidingen in de bodem, de stand van het grondwater… Deze bodemonderzoeken zijn onderdeel van een breed onderzoek dat op diverse plaatsen in Vlaanderen wordt uitgevoerd.

Het betreft verschillende onderzoeken waarvan de uitvoering kan gebeuren in verschillende fasen.

In Zedelgem zullen mogelijks de volgende onderzoeken uitgevoerd worden:

1. Aanduiden boorlocaties: voor de werken starten worden de boorlocaties gecontroleerd op nutsleidingen en aangeduid met markeringen.
2. Grondsondering (CPTE): bij een grondsondering wordt een ijzeren staaf diep in de grond gedreven. Aan de hand van de weerstand die de staaf ondervindt kan de soort grond worden afgeleid. Een grondsondering neemt een paar uur tot een dag in beslag. Indien nodig zal er vooraf een tijdelijke toegang aangelegd worden met stalen rijplaten die nadien terug wordt verwijderd.
3. Grondboring: bij een grondboring wordt er een staal genomen van de ondergrond en wordt deze in een later stadia geanalyseerd in het labo. Een grondboring neemt ongeveer een dag in beslag. Indien nodig zal er vooraf een tijdelijke toegang aangelegd worden met stalen rijplaten die nadien terug worden verwijderd. Aan de hand van dit onderzoek worden de eigenschappen van de grond geanalyseerd.
4. Proefsleuf: 2m lang, 50cm breed, 1,5m diep
5. Peilbuis: een peilbuis zal handmatig geplaatst worden tot 3,5m diep

De bodemonderzoeken zullen vooral gebeuren op openbaar domein. Het overzicht van de locaties en welk onderzoek exact zal gebeuren werd in een document overgemaakt (zie onderaan deze pagina als bijlage).

Indien er bodemonderzoeken nodig zijn op privéterrein zal Elia apart contact opnemen met de eigenaar. Bij de werken op openbaar domein zal men bewonersbrieven bussen.

De onderzoeken op de verschillende locaties zullen uitgevoerd worden van midden december tot einde maart. 

Deze boringen zijn dus geen aanvang van werken aan de Ventilus hoogspanningslijn die men wil voorzien. Voordat men tot de eventuele realisatie van het Ventilus project kan overgaan, is het nog steeds zo dat er eerst een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) moet worden goedgekeurd door de Vlaamse Regering dat de aanleg van de hoogspanningslijn eerst mogelijk moet maken.

Lokaal Bestuur Zedelgem verleent ongunstig advies op het voorlopig vastgesteld Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP) Ventilus

In de gemeenteraad van 26 oktober 2023 formuleerde het Lokaal Bestuur Zedelgem een ongunstig advies op het voorlopig vastgesteld Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP) Ventilus.

De bezorgdheid voor de gezondheid van de burgers blijft de belangrijkste invalshoek voor het uitbrengen van dit ongunstig advies.

Dit zijn de belangrijkste elementen waar het advies op gestoeld is:

1. Technologiekeuze:

 Lokaal Bestuur Zedelgem blijft de vraag stellen waarom de realisatie van het project Ventilus in gelijkstroom - op een later tijdstip -  niet als volwaardig alternatief werd beschouwd. Er is immers heel veel studiewerk gebeurd waaruit zou moeten blijken dat gelijkstroom geen optie is voor de Ventilusverbinding. Al dat studiewerk heeft echter één ding gemeen: nergens wordt gesteld dat gelijkstroom uiteindelijk geen optie is, alleen zou dit wellicht pas op een later tijdstip mogelijk zijn (na 2030). Lokaal Bestuur Zedelgem nodigt de Vlaamse Regering uit om na te gaan of de milieueffecten (waaronder de gezondheidsimpact) niet veel gunstiger zouden zijn indien Ventilus op een later tijdstip zou worden uitgevoerd in gelijkstroom en zich aldus de vraag te stellen of het niet beter is om te wachten.

Bij gelijkstroom is er enkel een statisch elektrisch veld en dat dringt niet binnen in het menselijk lichaam. Bij wisselstroom ontstaat een vorm van straling. Gelijkstroom heeft dus voor de mens niet de nadelen die wisselstroom mogelijks wel heeft.

1. Noodzaak aan waarborgen en maatregelen:

Het Lokaal Bestuur Zedelgem stelt vast dat er héél veel onderzoeken zijn gebeurd, maar dat in het voorlopig vastgesteld GRUP bijna niets bindend wordt vastgelegd.

De corridor waar de lijnen en leidingen moeten komen die nu staan ingetekend op de plannen, zijn slechts indicatief. Deze kunnen dus in een latere fase nog verschuiven, breder worden, … . Dit betekent dat niemand op vandaag weet waar de lijn exact zal komen: dit wordt enkel bij benadering vastgelegd in het plan.

Ook de nadere details worden in het plan niet geregeld: waar de inspectieputten komen, welke masten gebruikt zullen worden, …

Meer specifiek met betrekking tot de elektromagnetische straling leest het Lokaal Bestuur Zedelgem op verschillende plaatsen dat, omwille van het voorzorgsbeginsel, de blootstelling van de burgers (en vooral kinderen) hieraan moet worden vermeden (de zogenaamde 0,4 µT-contour). Echter wordt hier in het plan niets rond bepaald. Voor alles wordt verwezen naar andere instrumenten, zoals een afsprakenkader, of de monitoring van de straling achteraf. Niets van dit alles wordt echter op bindende wijze in (of samen met) het GRUP geregeld. Zo geeft men aan dat, bijvoorbeeld, kinderdagverblijven binnen de 0,4µT-contour moeten worden vermeden, maar het plan regelt daaromtrent niets. Evenmin regelt men wat er moet gebeuren als uit de monitoring achteraf zou blijken dat de straling toch ernstiger is dan verwacht. Het plan legt ook geen beperkingen op aan de eigenschappen van de hoogspanningsinfrastructuur (vb. inzake capaciteit), zodat het ook mogelijk is dat er (nu of later) een zwaardere verbinding komt dan waar men nu van uit gaat. Vervolgens lijkt men voor heel veel elementen er op te vertrouwen dat Elia, als uiteindelijke uitvoerder van het project, op dat ogenblik de nodige maatregelen zal nemen om de impact te milderen. Het Lokaal Bestuur Zedelgem wil echter dat er nu waarborgen worden ingebouwd, eerder dan er blind op te vertrouwen dat het in de uitvoeringsfase wel goed komt.

Hetzelfde geldt voor de aangepaste compensatieregeling, die ten tijde van de opmaak van advies van het Lokaal Bestuur Zedelgem (dat enige tijd op voorhand aan de gemeenteraadsleden moest worden voorgelegd), nog niet bekend was.

Aldus biedt het plan voor de getroffen burgers onvoldoende waarborgen om de impact van dit omvangrijke project zoveel als mogelijk weg te nemen of minstens te beperken, te milderen, te matigen of te compenseren. Alles wordt doorgeschoven naar later, naar het moment waarop de vergunningsaanvragen voor het project worden ingediend.  Dit biedt onvoldoende zekerheid en houvast, noch voor de burger, noch voor het Lokaal Bestuur als lokale overheid.

 
   3.  Specifieke opmerkingen over het huidige ontwerp op grondgebied Zedelgem

Indien er toch gekozen zou worden voor een realisatie van een bijkomende lijn en leiding op Zedelgems grondgebied, dan stelt Lokaal Bestuur Zedelgem dat het huidige voorziene ondergrondse gedeelte op grondgebied Zedelgem een absoluut minimum is om de impact op het grondgebied te verzachten.

Daarnaast vraagt het bestuur dat er bijkomend nagegaan wordt of er geen geoptimaliseerde uitvoeringswijzen denkbaar zijn op ons grondgebied, die er voor zouden kunnen zorgen dat er minder blootstelling aan elektromagnetische straling zou zijn.

Het volledige advies van Lokaal Bestuur Zedelgem is als bijlage toegevoegd onderaan deze info-webpagina.

Aankondiging openbaar onderzoek

Op 7 juli 2023 ging de Vlaamse Regering over tot de voorlopige vaststelling van het ontwerp GRUP Ventilus. De volgende fase is het openbaar onderzoek. Dit  loopt van 29 augustus tot en met 27 oktober 2023. Tijdens deze periode kan iedereen een inspraakreactie indienen op het ontwerp van GRUP via deze link.

Het Ventilus-tracé is een belangrijke stap voor Vlaanderen. Tegelijk beseft de Vlaamse Regering dat de nieuwe hoogspanningslijn een grote impact heeft voor wie dicht bij de nieuwe lijn woont, er een activiteit uitoefent of een eigendom heeft. Daarom worden er tijdens het openbaar onderzoek verschillende digitale informatiesessies en informatiemomenten georganiseerd.

• Maandag 25 september 2023: informatiemarkt versterking bestaande lijn Brugge-Zedelgem van 16u-20u in Zedelgem  
• Dinsdag 26 september 2023: algemene digitale infosessie van 19u-21u30  
• Dinsdag 03 oktober 2023: digitale informatiesessie versterking bestaande lijn Izegem-Avelgem van 19u-21u30  
• Dinsdag 10 oktober 2023: algemene informatiemarkt van 16u-20u in Brugge  
• Donderdag 12 oktober 2023: algemene informatiemarkt van 16u-20u in Zedelgem  
• Dinsdag 17 oktober 2023: informatiemarkt versterking bestaande lijn Izegem-Avelgem van 16u-20u in Deerlijk  
• Donderdag 19 oktober 2023: algemene informatiemarkt van 16u-20u in Izegem  

Deze informatiemomenten zijn toegankelijk na registratie. Dit kan online via deze link.

Het volledige dossier ligt tijdens de periode van het openbaar onderzoek ter inzage bij de gemeentebesturen van de betrokken gemeenten. U kan zich ook informeren via de projectpagina van het Departement omgeving. Suggesties, bezwaren of aandachtspunten kunnen worden ingediend onder de vorm van een inspraakreactie. Meer informatie over deze procedure is eveneens terug te vinden op de projectpagina.

De Vlaamse Regering heeft op 7 juli 2023 het ontwerp-GRUP Ventilus voorlopig vastgesteld. Dit ontwerp wordt in openbaar onderzoek gelegd van 29 augustus 2023 tot 27 oktober 2023. Tijdens deze periode kunnen opmerkingen en bezwaren worden ingediend.

Op heden wordt de site van omgeving vlaanderen verder aangevuld, maar ondertussen zijn een aantal nieuwe documenten al ter beschikking. Waaronder een interactieve kaart met aanduiding van de 0.4µT-zone.

De gemeente formuleert een ongunstig advies op het  voorontwerp GRUP Ventilus

Samenvatting van het advies dat de gemeente formuleert op de plenaire zitting d.d. 22 mei 2023.

Het advies gaat uit van een aantal bedenkingen.

Vooreerst is er de insteek dat de beschikbare termijn voor het formuleren van het advies (33 kalenderdagen) op een document van 4066 pagina’s, die daarenboven zeer complex is, niet realistisch is. De gemeente formuleert dan ook een voorbehoud.

Daarnaast blijft er de vraag naar de mogelijkheid tot het gebruik van gelijkstroom om de impact op de gezondheid van de mens te voorkomen. Er zijn hiervoor al diverse onderzoeken uitgevoerd en externe adviezen gevraagd, telkenmale is het besluit dat de technologie gelijkstroom op vandaag niet haalbaar is. Dit zou vanaf 2030 mogelijk haalbaar zijn.

In het MER (milieueffecten rapport), dat is toegevoegd aan het dossier, is het aspect gelijkstroom als uitvoeringsalternatief echter niet opgenomen. M.a.w. de milieueffecten hiervan werden niet onderzocht en dit verwijzend naar het feit dat deze techniek op vandaag niet kan toegepast worden.

In haar advies stelt het bestuur dat dit moet onderzocht worden als alternatief temeer dat de aanleg in wisselstroom mogelijk nog lang op zich kan laten wachten omwille van te verwachten procedures. De vraag is dan of het verlies van tijd opweegt tegen de nadelige effecten van wisselstroom.

Bijkomend is er het aspect zekerheid.

Het bestuur stelt vast dat er in het hele document (4.066 pagina’s) slechts 2 documenten juridisch bindend zijn. M.a.w. dat er onvoldoende verplicht uit te voeren zaken zijn opgenomen. Op die manier is er geen zekerheid voor de burger noch wat betreft de exacte ligging van hoogspanningslijn, noch wat betreft het meten en het handhaven van de 0.4 micro tesla norm, noch wat betreft de compensatieregeling, noch wat betreft de verbodsbepalingen ter hoogte van het traject, noch wat betreft de landschappelijke inkleding,…

Er wordt vastgesteld dat nagenoeg alles doorgeschoven wordt naar een latere fase, met name naar het moment van de effectieve uitvoering van het project. Op deze manier kunnen we dan tot situaties komen die niet realiseerbaar of niet haalbaar blijken. De burger blijft al die tijd in onzekerheid.

Het bestuur stelt in haar advies dan ook dat op planniveau alles moet geregeld zijn en dat dit dus moet vastgelegd worden in het GRUP.

Als de lijn er toch komt neemt de gemeente wel nota van de logische keuze voor een ondergronds traject op haar grondgebied die qua afstand voor haar een absoluut minimum is en stelt bijkomend de vraag naar verdere optimalisatie om de impact zoveel als mogelijk te beperken.

Klik hier voor het volledige advies of ook onderaan deze pagina te downloaden.

Het verder verloop van het traject ziet er als volgt uit:

Het planteam verwerkt de ontvangen adviezen in een voorstel van ontwerp GRUP.

Dit voorstel dient door de Vlaamse Regering voorlopig vastgesteld  te worden.

Het voorlopig vastgestelde GRUP wordt in openbaar onderzoek gebracht voor een periode van 60 dagen. Tijdens deze periode kunnen bezwaren worden ingediend.

Een exacte timing van dit verloop is op heden nog niet gekend.

Op 16 mei 2023 verstuurde de gemeente volgende persmededeling:

De gemeente wenst vooreerst mee te geven dat het voor haar onmogelijk is om een grondig gemotiveerd advies te geven omdat het dossier zeer complex is en omdat de tijdspanne bijzonder kort was. Zo moesten er 4.066 pagina’s verwerkt worden in 33 kalenderdagen.

De gemeente verleent ongunstig advies en haalt hierbij vooral volgende zaken aan:

• het aspect van de gelijkstroom technologie werd niet meegenomen in het MER rapport als te onderzoeken uitvoeringsalternatief. Gelijkstroom zou beter zijn voor de gezondheid en de gezondheid van haar burgers is voor het gemeentebestuur de eerste prioriteit;
• het document dat 4.066 pagina’s bevat, bevat nagenoeg geen juridisch bindende bepalingen die zekerheid kunnen bieden voor de burger. We denken hierbij aan de exacte ligging van het tracé, het meten en het handhaven van de 0.4 micro tesla norm, de compensatieregeling de verbodsbepalingen ter hoogte van het traject, de landschappelijke inkleding,… De problemen worden vooruit geschoven naar het vergunningsniveau. Dat betekent dat we tot situaties kunnen komen waarbij de burgers overgeleverd worden aan Elia. We eisen een strenger GRUP met bindende bepalingen die alle waarborgen en eisen voorziet waaraan het project zal moeten voldoen;
• als de lijn er toch komt neemt de gemeente wel nota van de logische keuze voor een ondergronds traject op haar grondgebied die qua afstand voor haar een absoluut minimum is en stelt bijkomend de vraag naar verdere optimalisatie.

Onderzoeken en voorontwerp Ventilus

De gemeente werd door Elia op de hoogte gebracht van het feit dat in de komende weken in hun opdracht op bepaalde locaties bodemonderzoeken uitgevoerd zullen worden in het kader van het Ventilus project. 

Deze werken zijn onderdeel van een breed onderzoek naar de samenstelling van de ondergrond dat op diverse plaatsen in Vlaanderen wordt uitgevoerd.

De onderzoekslocaties in Zedelgem bevinden zich op het openbaar domein. Deze boringen zijn dus geen aanvang van werken aan de Ventilus hoogspanningslijn die men wil voorzien.

Voordat men tot eventuele realisatie van het Ventilus project kan overgaan, is het nog steeds zo dat er eerst een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) moet worden goedgekeurd door de Vlaamse Regering dat de aanleg van de hoogspanningslijn mogelijk moet maken.

Sinds vandaag is er een voorontwerp van RUP beschikbaar dat werd overgemaakt aan diverse adviesinstanties, waaronder alle betrokken steden en gemeenten. De documenten kan u hier raadplegen: https://dsi.omgeving.vlaanderen.be/fiche-detail/41208c70-6a2c-45d0-91f1-3182485a52ac . De gemeente zal deze omvangrijke documenten bestuderen en kan een advies uitbrengen tegen 22 mei 2023.

Momenteel loopt dus geen openbaar onderzoek: na de plenaire vergadering op 22 mei 2023 moet de Vlaamse Regering beslissen of zij het RUP voorlopig vaststelt (al dan niet na aanpassingen). Wordt het RUP voorlopig vastgesteld, dan zal er een openbaar onderzoek volgen, dat minstens 60 dagen duurt.

Meer info ook op: www.elia.be/nl/infrastructuur-en-projecten/infrastructuurprojecten/ventilus/20230419-grondstaalnames-in-west-vlaanderen

Op 31 maart 2023 werd in een mededeling aan de Vlaamse Regering de stand van zaken gegeven van het geïntegreerd planningsproces voor het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Ventilus.

De Vlaamse Regering heeft de opdracht gegeven aan het planteam om het tracé dat haar voorkeur geniet verder uit te werken tot een plan op perceelsniveau.  

Deze beslissing is raadpleegbaar op https://beslissingenvlaamseregering.vlaanderen.be/. Hierin is het voorkeurstracé opgenomen.

Reactie gemeente Zedelgem op bekendmaking voorkeurstracé Vlaamse Regering

De Vlaamse regering besliste op vrijdag 31/03/2023 over het traject voor Ventilus, de geplande hoogspanningslijn die de Belgische transmissienetbeheerder Elia wil bouwen doorheen West-Vlaanderen. 

Het voorkeurstracé van de Vlaamse overheid is nu gekend. Concreet voor Zedelgem betekent deze keuze een stuk ondergronds tracé en een verzwaring van een deel van het reeds bestaande tracé met hoogspanning op haar grondgebied. 

Nu het voorkeurstracé beslist en duidelijk is zal de gemeente Zedelgem verder onderzoeken wat de impact voor haar inwoners is. Zedelgem wil alle duidelijkheid over de gevolgen van dit tracé voor de gezondheid van haar inwoners. 

Zoals dit tot nu toe het geval was laat de gemeente Zedelgem zich in haar onderzoek verder bijstaan door een expert-raadsman. Het is de betrachting van het gemeentebestuur om de gevolgen van het gekozen tracé concreet en duidelijk in kaart te brengen en te onderzoeken. Dan kan zij een onderbouwd standpunt innemen en de Vlaamse overheid adviseren.

Er zijn studies die focussen op nadelige gevolgen voor de gezondheid wegens de straling van hoogspanning. Daarom wil de gemeente Zedelgem zeer grondig en gedegen, en met gespecialiseerde technische know-how, de gevolgen onderzoeken. Zij houdt haar inwoners verder op de hoogte via o.a. deze infopagina. 

Ventilus verstuurde een nieuwe nieuwsbrief met daarin informatie die een nieuwe stand van zaken geeft over het project Ventilus.

Gemeenten schrijven gezamenlijke brief aan de Vlaamse en de Federale regering over het project Ventilus

Afgelopen week hebben de West-Vlaamse steden en gemeenten Brugge, Lichtervelde, Oostkamp, Torhout, Wingene en Zedelgem een gezamenlijke brief gestuurd naar de Vlaamse en Federale regering over het project Ventilus. Dit vanuit de verantwoordelijkheid ten opzichte van de inwoners en hun bekommernissen. De vaststelling is immers dat een aantal geopperde alternatieven vanuit de actiecomités onvoldoende onderzocht geweest zijn door de verschillende onderzoeksplatformen. Dit onder meer omdat hiervoor te weinig tijd is.

Daarom stellen de steden en gemeenten Brugge, Lichtervelde, Oostkamp, Torhout, Wingene en Zedelgem samen formeel volgende vragen aan de Vlaamse en Federale overheid:

• Kan er tijd vrijgemaakt worden om verder onderzoek te doen naar de alternatieve voorstellen van de actiecomités? 
• Kan het tijdsvenster verruimd worden om extra kennis te verwerven bij een mogelijk gebruik van gelijkstroom in het Ventilus-project? 

De brief kan je lezen in bijlage en werd naar vier overheidsinstanties verstuurd. Dit betreft een actie van de betreffende burgemeesters, geen stap in de procedure.

De gemeenten zullen samen hun bevolking inlichten als ze reactie krijgen vanuit de Vlaamse en Federale regering.

Met het project ‘Ventilus’ creëert de Vlaamse Overheid samen met Elia, de beheerder van het Belgische transmissienet voor elektriciteit, een sterk West-Vlaams elektriciteitsnet dat het transport van hernieuwbare energie vanop de zee en op het land mogelijk maakt.
Op 29 maart 2019 keurde de Vlaamse regering de start- en procesnota van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan 'Ventilus' goed. Iedereen kan nu de nota’s raadplegen.

Het plan dat vandaag wordt voorgesteld is een startnota en ligt nog niet vast.

Belangrijk voor de inwoners van de gemeente Zedelgem:

• Zij kunnen de startnota waarin een voorstel van traject dat door de gemeente Zedelgem loopt inzien bij het omgevingsloket in het gemeentehuis (tijdens de openingsuren). 
• De gemeente Zedelgem zal in de komende weken alle input en commentaren van haar inwoners bundelen. Gelieve daarom een kopie van uw eventueel bezwaar (zie punt hieronder) te mailen naar ventilus@zedelgem.be 
• OPGELET: burgers moeten hun reacties overmaken aan het departement omgeving Vlaanderen voor 27/6/2019 via het formulier 'indienen bezwaar' te vinden op volgende link  https://www.ruimtelijkeordening.be/NL/Diensten/GRUPS/GRUPS-Indienen-bezwaar 
• Op donderdag 6 juni 2019 vindt een infomarkt plaats in De Groene Meersen (zaal Wilgenmeers) van 16.00 tot 20.00 u. waar het project 'Ventilus' toegelicht wordt, alle informatie ter beschikking is en waar de burgers vragen kunnen stellen en opmerkingen kunnen geven. 
• De gemeente zal een onafhankelijke expert aanstellen die in samenwerking met de betrokken diensten de nodige technische afwegingen maakt, voorstellen formuleert  en alle input van de burgers verzamelt en verwerkt tegen eind juni.
• Tenslotte gaat het lokaal bestuur een weloverwogen standpunt over de startnota kunnen formuleren aan de Vlaamse overheid.
• Het lokaal bestuur zal het standpunt dat aan de Vlaamse overheid geformuleerd zal worden communiceren naar de Zedelgemse burgers: zie ook de open bewonersbrief hieronder te vinden bij Documenten.

Op 20 december 2019 nam de Vlaamse Regering akte van de tweede procesnota van het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP) Ventilus. Daarin staat omschreven hoe het verdere planproces voor Ventilus zal verlopen. De nota zoomt vooral in op hoe er zal omgegaan worden met de vele inspraakreacties die werden ontvangen tijdens de publieke raadpleging. In bijlagen voegen we informatieve teksten van Ventilus toe. 
De procesnota zelf vindt u op: https://www.ventilus.be/p/Procesnota2

Meer info op www.ventilus.be en www.omgevingvlaanderen.be.

Een link naar de Ventilus-nieuwsbrief vind je hier.